1. Anasayfa
  2. Bilim

Kayaç Nedir?


0

Kayaçlar dünyanın her yerinde bulunur. Örneğin, dağlar ve dünya yüzeyinin su olmayan kısımlarının çoğu kayaçlardan oluşur. Daha bilimsel bir bakış açısıyla tanımlanırsa, kayaçlar doğal olarak bir araya toplanmış tek veya birden fazla mineralden oluşur. Aynı zamanda bugün gördüğümüz tüm insan yapımı yapılarda da kayalar var. Yollar, evler, anıtlar, iç ve dış mekanlar farklı kaya türleri kullanılarak yapılır.

Basit bir ifadeyle, kayaç: birden fazla mineralin veya mineral ve taş parçacıklarının bir araya gelmesinden ya da bir mineralin çok miktarda birikmesinden meydana gelen katı birikintilerdir. Kayaçlar farklı şekillerde, renklerde, ağırlıklarda, kuvvetlerde, boyutlarda ve dokuda ortaya çıkar.

Bir kayadaki mineral taneleri o kadar küçük olabilir ki, onları yalnızca mikroskopla görebilirsiniz veya tırnağınız ve hatta parmağınız kadar büyük olabilirler. Kayaçlar aynı zamanda bir formdan diğerine dönüşür. Kaya döngüsü nedeniyle bir bölgeden diğerine farklılık gösterir. Bu değişiklikler genellikle binlerce veya milyonlarca yıl sürer.
kayaç nedir
Kayaçlar aynı zamanda doğada gözenekli veya gözeneksiz şekillerde görülür. Bilim adamları genellikle kayaları nasıl yapıldıkları ya da oluştukları ile sınıflandırırlar. Kayaçlar öncelikle içerdikleri mineraller ve dokuları ile tanımlanır. Her kaya türünün kendine özgü mineral seti vardır. Üç ana kaya türü vardır: püskürük kayaçlar, tortul kayaçlar ve başkalaşım kayaçlar’dır. Bu türlerin her biri, kaya döngüsünün bir parçasıdır.

1. Püskürük (Katılaşım) Kayaçlar

Yer kabuğu altındaki magma, yüksek sıcaklık altında ergimiş mineral ve gazlardan oluşan az akışkan özellikte bir maddedir. Magmanın soğuyup katılaşması sonucunda püskürük (katılaşım, magmatik) kayaçlar meydana gelir.

2. Tortul Kayaçlar

Yeryüzündeki kayaçlar akarsu,rüzgâr, buzul,dalga gibi dış kuvvetler tarafından aşındırılarak ufalanır. Aşındırılan, parça ve eriyik hâlde taşınan kayaçlar, kara ve denizlerdeki çukur alanlarda (deniz tabanı, göl, bataklık gibi) çökelerek birikir. Biriken maddeler zamanla sıkışır, sertleşir ve tortul kayaçlar meydana gelir.

3. Başkalaşım Kayaçlar

Kayaçların yüksek sıcaklık ve basınç etkisiyle değişmesi sonucu oluşan kayaçlara başkalaşım (metamorfik) kayaçlar denir. Başkalaşım kayaçların oluşumunda, püskürük veya tortul bir kayacın fiziksel ya da kimyasal yapısı değişir ve yeni bir kayaç meydana gelir.

  • 2
    be_endim
    Beğendim
  • 0
    be_enmedim
    Beğenmedim
  • 2
    sevdim
    Sevdim
  • 0
    k_zd_m
    Kızdım
  • 0
    d_nceli
    Düşünceli
  • 1
    kahretsin
    Kahretsin
  • 0
    _lgin_
    İlginç

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.