Neredeyse her yıl, dünyanın herhangi bir yerinde büyük bir deprem meydana gelir ve herkesin dikkatini çeker. Her gün binlerce küçük titremeler çoğu insan tarafından fark edilmez bile. Yer yüzünü genellikle sağlam ve sabit olarak görmemize rağmen, dünya aslında ayaklarımızın altında sürekli kayıyor.
Deprem nedir?
Depremler, Dünya üzerindeki herhangi bir yerde ve herhangi bir zamanda olabilir. Kısacası deprem, yeraltından Dünya’nın yüzeyine yayılan bir şok dalgasıyla yer yüzünün çökmesi, sallanması gibi olayların tümüne verilen isimdir. Hafif titremelerden, şiddetli ve uzun süreli sallanmaya kadar çeşitli etkilere neden olur. Dünyanın tüm bölgelerinde sıkça meydana gelen doğal bir olgudur.
Depremler nasıl oluşur?
Yer kabuğunda ani bir kaya hareketinin neden olduğu yer sarsıntısıdır. Bu tür hareketler, ezilmiş kayayı ayıran kabuk bloklarının ince bölgeleri olan faylar boyunca meydana gelir. Bir blok aniden bir fay boyunca kaymaya ve diğerine göre hareket ettiğinde, açığa çıkan enerji, kabuk boyunca yeryüzüne yayılan ve toprağın sallanmasına neden olan sismik dalgalar denilen titreşimler yaratır.
Depremler nerede meydana gelir?
Depremler tüm dünyada meydana gelir; en çok yeryüzünün ana tektonik plakalarını tanımlayan aktif faylar üzerinde meydana gelir. Dünyadaki depremlerin% 90’ı bu plaka sınırları boyunca meydana gelir. Pasifik Okyanusu’nu çevreleyen ve Kanada’nın batı kıyısı da dahil olmak üzere “Ateş Çemberi” dünyanın en aktif bölgelerinden biridir.
Bügüne kadar yaşanmış en büyük depremler
Şili Depremi (1960)
Büyüklük: 9.5
Şimdiye kadar kaydedilen en büyük depremdir, Şili’deki deprem dev tsunamilere neden oldu ve oluşan tsunamilerden dolayı 1600’den fazla insan hayatını kaybetti.
Japonya Depremi(2011)
Büyüklük: 9.1
Kuzey Japonya’daki bu deprem dev bir tsunamiyi oluşturdu ve 15.000’den fazla insanın yaşamını yitirmesine neden oldu.
Endonezya Depremi(2004)
Dünyanın üçüncü büyük depremi olan Endonezya Depreminde 227.000’den fazla insanı hayatını kaybetti. Güçlü tsunami dalgaları Hint Okyanusu’nu çaprazladı ve 12 Asya ülkesini perişan etti.
Büyüklük: 9.0
San Francisco, Kaliforniya(1906)
Büyüklük 8.0
San Andreas Fayı’nda meydana gelen depremden, yaklaşık 3.000 kişi öldü ve yangınların çıkmasına neden oldu.
Tokyo, Japonya(1923)
Büyüklük: 7.9
Dünyanın en yıkıcı depremlerinden biridir, 142.000’den fazla kişi meydana gelen yangın fırtınasından öldü. bu deprem de büyük tsunami dalgaları ile sonuçlandı.
Peru(1970)
Büyüklük: 7.9
Yıkılan binalardan ve deprem sonrası çığlardan yaklaşık olarak 66.000 kişi hayatını kaybetti.
Depremler neden tsunamiye neden oluyor?
Bir deprem açık denizde meydana geldiğinde, bazen sonuç kıyı bölgelerini sarsan yıkıcı bir su duvarıdır. Deniz tabanının geniş bir alanı aniden deforme olduğunda ve üzerindeki suyu dikey olarak değiştirdiğinde bir tsunami oluşur . Yerçekiminin etkisi altında olan su dengesini tekrar kazanmaya çalışırken büyük dalgalar oluşturur.
Depremlerle ilgili ilginç bilgiler
Dünyada bugüne kadar kaydedilen en büyük deprem 1960 yılında Şili’deydi. Richter Ölçeğine göre 9,6 şiddetindeydi.
Okyanusta tsunamiler denilen devasa dalgalara neden olabilirler.
Tektonik levhaların hareketi, Himalayalar ve And Dağları gibi geniş dağ silsileleri oluşturmuştur.
Depremler her türlü hava koşulunda olabilir.
